Kop Afb koppeling naar startpagina

Studenten

Aantallen

Onderstaande grafiek toont het verloop van het aantal Ipabo-studenten in dit decennium.

jaren → 1998 1999 2000 2007 2010
Totaal aantal studenten per 1 september 977 1098 1223 1683 996

 

Aandeel studentenaantallen over opleidingslijnen,
1 september 2009 (totaal 1223).

Het studentenaantal neemt nog wat toe, blijft dan min of meer constant gedurende een deel van het decennium. Tegen het einde van loopt het weer terug, mede door een -aanvankelijk- niet verleende accreditatie.

(Bron: Jaarverslagen 2009, 2010)

Het totale aantal studenten in september 2010 bedroeg 1007. Interessant is dit aantal te vergelijken met die van andere kleine, zelfstandige pabo's. (Bron: HBO-raad)

Aantallen voor het jaar 2010 Instroom Totaal aantal diploma's
De Kempel, Helmond 249 918 149
KPZ, Zwolle 163 662 153
Marnix, Utrecht 349 1224 212
Ipabo, Amsterdam/Alkmaar 206 1007 275

 


Landelijke ontwikkeling

Vanaf 2001-2002 neemt het aantal eerste jaars studenten landelijk gezien wat af. In 2009 waren het er voor de pabo's ongeveer 6600, maar een jaar later was dat aantal groter. Deze toename werd toegeschreven aan de crisis.

(Grafiek ontleend aan HBO-raad, zie hier, zoek op pag. 3: "Factsheet studenten-aantallen hbo 2010".)

 

Feminisering, ofwel de 'Verjuffing' van het basisonderwijs

De instroom van mannelijke leerkrachten in het basisonderwijs gaat niet goed. Slechts ongeveer 14 % van de leerkrachten was in 2008 man, zo blijkt uit cijfers van het SBO. Deze dalende trend zal voorlopig nog doorgaan (ivm pensionering).

De onderstaande tabel geeft het aantal diploma's uitgereikt door de Hogeschool Ipabo.

  2005 2006 2007 2008 2009
  M V M V M V M V M V
deeltijd 22 172 16 136 12 108 11 94 8 51
voltijd 12 149 13 211 19 192 18 218 13 189

Volgens sommige onderzoekers en beroepsbeoefenaren is de feminisering geen goede zaak, zoals Prof. Louis Tavecchio. Jongens hebben een mannelijk rolmodel nodig. Wat 'typisch jongensgedrag' is, wordt door vrouwelijke leerkrachten minder op prijs gesteld. Jongensgedrag: stoeien, rommelen, onrust, 'reuring' van tijd tot tijd, behoefte aan beweging, aan experimenteren. Ze worden te vaak te snel als 'ADHD' aangemerkt. Vrouwen wil meer rust in de tent.
Dit is echter lang geen gesloten discussie. Zie bijvoorbeeld dit 'dossier'.

Gemiddeld 20 % van de instromende studenten is man. En daarvan vallen er nogal wat uit in het eerste jaar, het 'mannelijk rendement' is laag. Volgens de Nijmeegse onderwijskundige en pabo-docente (HAN) Gerda Geerdink knappen veel mannelijke pabo-studenten af op de 'vrouwelijke' benadering van het leraarsberoep.

Verschillende pabo's proberen op diverse wijze de aandacht van de mannen te trekken. Zij experimenteren ermee. Misschien is het zinnig de studie aan te passen en sommige onderdelen te presenteren aan alleen heren of alleen dames.... bijvoorbeeld reflectievormen, accenten als techniek, bijvoorbeeld in de vorm van aangepaste minoren (techniek, ict, bewegingsonderwijs). Er wordt geëxperimenteerd om in de stage mannelijke studenten te koppelen aan mannelijke leerkrachten. Wellicht zouden mannen meer carrièrekansen moeten hebben in het onderwijs ('doorgroeien'), en zouden ze beter betaald moeten krijgen.

  • Zeeduik
  • Man-Vrouw Verdeling
  • Gerda Geerdink
  • Verjuffing
  • Louis Tavecchio
  • Interview
  • X-sluit

Om te bewijzen dat (I)Paboheren géén watjes zijn organiseerde docent Kjell Wagner met een serie dappere kérels in december 2006 een duik in de koude Noordzee bij Bloemendaal-strand. Hij trommelde zelfs een verslaggeefster op van het NH-Dagblad.
Hier een ingekort beeldverslag.

Video 2006; 1:58.

Sindsdien wordt dit bewijs van mannelijkheid een soort traditie. Zie deze Youtube - link.


Hoe breng je een bewusteloze in stabiele zijligging? (2000)

Hiernaast: EHBO-les in de Deeltijd. In de Deeltijdse Opleiding waren er (zkeer aanvankelijk) meestal meer mannen dan in de Voltijdse Opleiding.
Hieronder: in de tabel staat de verdeling mannen-vrouwen in de diverse opleidingsroutes in 2000. (Bron: 'Zelfevaluatie 2002, Hogeschool Ipabo'.

Gerda Geerdink

Gerda Geerdink publiceert regelmatig over 'meisjes-jongens' in het onderwijs. Klik op de foto.


Samenvatting Promotieonderzoek

Jongens hebben volgens Gerda Geerdink een andere beroepsmotivatie en opleidingsverwachting.

  • Ze zijn meer leerstof- en leerproductgericht.
  • Vakinhouden en vakdidactieken vinden ze doorgaans belangrijker dan de leerling- en leerprocesgerichte benadering zoals benadrukt in de pedagogiek en onderwijskunde.
  • Mannelijke studenten willen snel en doelgericht de opleiding afronden en met meer zelfsturing.
  • Daarom vinden ze de opleiding niet uitdagend genoeg en te vrijblijvend.
  • Of mannen minder gecharmeerd zijn om te werken dan wel stage te lopen in de klassen jonge kinderen, daarover is men in het vakgebied niet eens. Studenten geven zelf nogal eens aan dat ze het 'gedoe' in de onderbouw niet zo leuk vinden.

In haar promotie-onderzoek is een centrale vraag:: 'Biedt de pabo voor zowel jongens als meisjes onderwijs op maat?' Zij beveelt onder meer aan:

  • de opleiding moet (sekse)verschillen bij studenten erkennen en kennen
  • de opleidingsinhoud moet meer gestuurd kunnen worden vauit vakkennis en vakdidactiek
  • de opleiding moet aansluiten bij de (cognitieve, sociaal-emotionele en affectie) beginsituatie van studenten

De vervrouwelijking ('verjuffing') van het basisonderwijs wordt steeds groter. Dit tabblad vermeldt daarvan enkele gegevens.

Het percentage vrouwelijke groepsleerkrachten groeit gestaag:
In 2007 was dat 84,5 %
in 2010 was dat 86 %.
Klik op de afbeelding om meer informatie te krijgen over deze ratio in het onderwijs in verschillende landen en onderwijssectoren.

Grafiek Verjuffing

Deze grafiek geeft het aantal basisscholen in Nederland aan waar alleen nog maar vrouwelijke leerkrachten het onderwijs en alles er om heen verzorgen. Op deze scholen is veelal ook geen (mannelijke) conciërge meer - wegbezuinigd.

De 'verjuffing' van de basisscholen bereikt nu ook de media. Hiernaast enkele fragmenten uit de uitzending 'De Mees verdwijnt' van Een Vandaag van vrijdag 5 oktober 2012. Centraal staan enkele stukjes uit een voordracht van Prof. Louis Tavecchio voor een gezelschap basisschool leerkrachten. Daarin stelt hij dat jongens een 'rolmodel' missen, velen van hen zien vanaf de crèche tot en met de basisschool alleen maar vrouwen.

Videofragment 2012; 1:54. Een Vandaag (Avro) 05-10-2012. De link verwijst naar 'Uitzending gemist'. Daarin kwamen drie onderwerpen aan bod, 'Mees verdwijnt' was het laatste.

Onderstaand interview met een pabostudent is ontleend aan het Noord-Hollands Dagblad van 21 november 2007. Het betreft weliswaar geen Ipabo-student, maar het interview staat model voor vele jongens!

 

Pabostudent 'juf' Yorick V. (19) uit Den Helder:

Hoeveel jongens zitten er nu bij jou in de klas op de Pabo?
Ik ben de enige jongen.

Dus jij bent helemaal op je plek?
In het begin lijkt dat geweldig, maar dat valt zwaar tegen.

Oh ja, waarom?
Al die vrouwengesprekken, dat geroddel, daar word je soms niet goed van.

Zaten er in het begin ook zo weinig jongens bij je in de klas?
Nee, in het begin zaten er wel meer jongens in mijn klas. Maar na de eerste stage in de onderbouw vallen er een hoop af.

Hoe komt dat dan?
Jongens hebben gewoon meer met de bovenbouw. Meisjes vinden het vaak eng om in de hogere klassen stage te lopen. Ik vind dat juist leuk.

Het basisonderwijs is wel heel erg gericht op vrouwen. Of niet?
Ja, je krijgt les van vrouwen en als je gaat werken, zijn er ook bijna allemaal vrouwen om je heen. Het is lastig om dan je eigen lijn vast te houden. Want er zijn echt verschillen tussen hoe ze het onderwijs benaderen.

Zoals?
Vrouwen zijn vaak wat liever. Mannen zijn wat strenger. Niet dat ik streng ben maar vergeleken met leraressen wel. Ik heb natuurlijk ook een zwaardere stem. Mannen zijn wat meer gericht op het lesgeven en vrouwen wat meer op de ontwikkeling van de kinderen.

Ga jij de opleiding wél afmaken?
Ja, ik wil best een paar jaar lesgeven. Maar dan toch in de bovenbouw, daar heb ik meer mee. Het liefst zou ik trouwens een kroeg beginnen.

 

Meer over de verhouding mannen - vrouwen op de pabo en op de basisscholen.

 

Slecht vragen stellen

Studenten blijken minder dan vroeger in staat gewenste informatie op een gerichte, 'effectieve' wijze te stellen. Mogelijk wordt daar in de (voor)opleiding minder aandacht aan besteed. Dat merken onder meer de medewerkers van de mediatheek.

  • Inge Zelverder
  • X-sluit

Inge Zelvelder werkt sedert 1999 als medewerkster bibliotheek, later mediatheek, aan de Ipabo. In deze hoedanigheid heeft ze veel studenten langs zien komen met al hun vragen en opmerkingen.

In dit fragment vertelt ze iets over de beperkte vaardigheid die studenten tonen in het gericht stellen van vragen naar informatie .

Interview 2012; 1:28

Inge Zelverder over de 'vragende student'.