1950-1959

 

 

 

Aanleg tuinstad flatsAanleg van de westelijke tuinsteden in 1959. Deze bestaan grotendeels uit flats. Ze waren bedoeld voor kinderrijke gezinnen uit de oude wijken van Amsterdam.

HoytemaFlats2002

Flats langs de Erasmusgracht (Slotermeer). Deze worden nu vooral bewoond door migranten. Veel van de oospronkelijke gebouwen zijn of worden anoo 2009 gerenoveerd.

 

Drees
Willem Drees, minister-president van 1947-1958. Hij introduceerde het ouderdomspensioen, nu de AOW (1957).

Spoetnik

Spoetnik was de eerste kunstmaan, door de Sowjet-Unie gelanceerd op 4 oktober 1957. Deze gebeurtenis had grote gevolgen voor technologie en onderwijs. Hieronder kun je het Spoetnik-geluid horen dat toen over de hele wereld opgevangen werd.

 

 

 

Tijdsbeeld

Wederopbouw, Verzuiling, Groei, Innovatie

Het naoorlogse herstel zet sterk door. vooral in het begin van het decennium groeit de economie snel. De toekomstverwachtingen zijn hoog. In deze jaren gaat de wereld geleidelijk aan voor velen verder open.

Demografie

De bevolking groeit snel en daarmee de behoefte aan woningen, scholen en onderwijskrachten. De steden breiden uit. In Amsterdam worden de westelijke tuinsteden aangelegd: Slotervaart, Osdorp, Geuzenveld, voortbouwend op het Algemeen Uitbreidings Plan uit 1934, kortweg AUP.
Jonge gezinnen vestigen zich hier en er worden dan ook tal van scholen gebouwd.

Verzuiling

De maatschappij was nog steeds sterk verzuild, maar de eerste barsten werden duidelijk zichtbaar. De meeste mensen groeiden op in een zuil en bleven daar hun leven lang in. Zij hadden hun eigen kerk, krant, vereniging, politieke partij, woningcorporatie, winkeliers en vinden er hun huwelijkspartner.

In 1954 publiceerden de bisschoppen het Mandement: katholieken mochten niet op de PvdA stemmen, niet naar de VARA luisteren en geen lid worden van socialistische verenigingen als bv het NVV. Dit Mandement werd overigens weinig gevolgd! Wonderlijk genoeg wordt de nationale politiek jarenlang gedomineerd door de rooms-rode kabinetten onder leiding van Willem Drees, gesteund door de KVP-voorman C. Romme.

Romme
Carl Romme

Beperkte wereld

De meeste mensen hadden aanvankelijk een kleine actieradius. De 'beleveningswereld' was beperkt tot de buurt, tot familie, vrienden, maar bijna altijd dichtbij. Men verplaatste zich vooral per fiets of openbaar vervoer. De motoriseringsgraad was laag. De televisie was nauwelijks aanwezig, men luisterde naar de radio (van de eigen zuil!) - de KRO was 'van ons'!

Vakanties waren doorgaans beperkt tot enkele dagen en soms een tweetal weken. Onderwijsgevenden hadden echter die langere vakanties!

Technologie

In dit decennium ontwikkelt de technologie zich in hoog tempo en dringt door in huishoudens en scholen: televisie, stofzuiger, koelkast, telefoon, tl-buis. Er komen meer en meer auto's. De eerste file ontstaat bij Oudenrijn op Eerste Pinksterdag 1955, foto rechts, klik!.) Men gaat verder en vaker op reis. Daarmee wordt de wereld geleidelijk aan 'groter'. 1eFile 1955
TV_1951
TV-toestel beginjaren '50.
De eerste TV uitzending in Nederland
had plaats op 2 oktober 1951.

Centrale Verwarming was amper bekend, wel kolenstook en kolenhaarden. Kinderen werd soms gevraagd vroeg op school te komen om te helpen de kachels aan te maken. De verlichting in de lokalen was vaak zwak en veelal beperkt tot vier of zes grote bollen. De TL-buis kwam eerst later.

De ruimtevaart begint. Op 4 oktober 1957 werd de Spoetnik gelanceerd. Deze gebeurtenis had een enorm effect. De jaren vijftig is de periode van de Koude Oorlog. Er ging een schokgolf door met name Amerika: hoe kon die ('achterlijke') Sowjet-Unie al 'zover' zijn? Dat lag natuurlijk aan onder andere het onderwijs. Er volgde dan ook een ingrijpende hervorming van de middelbare scholen (highschools), die ook uitstraalde naar Europa. Er kwam veel meer aandacht voor 'b?ta-vakken', in het Angelsaksische gebied 'Science' genoemd. Het onderwijs zou 'onderzoekend' moeten zijn: zoals een 'scientist' werkt zou een voorbeeld voor de leerling moeten zijn.

Jeugdcultuur, Individualisme

Er ontstaat een 'jeugdcultuur': rock 'n roll, jeugdgroepen en -bendes ('nozems'). Het existentialisme (Sartre) bevordert het opkomende individualisme.