"Je kreeg een heleboel vakken, die je van school al kende, maar 't geen gestadig wel een beetje verder en soms ook een beetje anders, b.v. tekenen en zingen. Maar het aardigst waren de nieuwe vakken, zoals vouwen, knippen en plakken van figuren en voorwerpjes, bouwen met blokjes, boetseren. Dit laatste geen beeld anders dan nu (1987): het werk moest zo glad zijn alsof het gepolijst was. Kortom je leerde "fröbelen". Dat woord kende ik wel maar ik wist niet dat er iemand achter die naam zat in dat werd je in het begin ook niet verteld.

Waar het gezellig onder elkaar, we zaten in banken van een lagere school (de vormschool was gehuisvest in de Da Costaschool aan de Rozengracht), die vaak te klein waren.

De lessen pedagogiek werd 1920 gegeven door iemand die ook leraar was aan de kweekschool voor onderwijzers. De lessen werden meestal gevuld met verhalen over jonge kinderen die hij kende. Dat was best wel aardig maar enige verwijzing naar kinderpsychologie was er niet bij. Later werd het bij de komst van de heer Jonkman beter.

Nieuwe vakken, zoals "fröbelvakken".
Deze waren gebaseerd op de ideeën van Friedrich Fröbel.

Over de lessen pedagogiek.

Overdag was je als "kwekeling" op een school voor kleuters (' bewaarschool') en daar moest je van de onderwijzeressen afkijken hoe je moest doen. Kijken en luisteren, dat was het begin. Verder moest je leien wassen, boetseerklei verzorgen, planten bijhouden en... nou ja... Ik zal maar zeggen: helpen bij de gezondheidsdienst, kinderen aankleden, opletten op de gang voor schooltijd en na schooltijd, niet afgehaalde kinderen naar huis brengen. ... Je worden er helemaal bij.. Het was een prachtig voorbeeld van wat men nu (1987) noemt "participerend leren".

De klassen waren wel erg vol. De kinderen zaten met z'n zessen op lange banken. Soms waren er twee klassen in één lokaal, dus 80 à 90 kinderen in één ruimte. En wat ik een "wonder" vond,  't bleef doodstil toen ik eens met een leidster sprak. Zo was het toen, de kinderen mochten gezien, maar niet gehoord worden.
Tussen de middag was het ook nog "overblijven", omdat de meeste ouders een zaak hadden of op de markt stonden.

Kwekeling op de bewaarschool, later 'voorbereidende school' genoemd.

Je 'hoorde erbij' en deed van alles.

Klassen met 80 à 90 kinderen waren geen uitzondering.

Over de opleiding.
Voor de akte A duurde die vier jaar, de meisjes die Ulo, Mulo of H.B.S. hadden mochten er drie jaar over doen, kwamen dus in de tweede klas, maar de misten daardoor de eerste kennismaking met het materiaal en eerste praktijk met de kleuters.

Vier jaarklassen: A, B, C en D het examenjaar. Slaagde je dan was je "juffrouw". Je kon doorgaan in de klassen E en F. Slaagde je in F, dan was je "hoofdjuffrouw".

Vanaf klas C moet je regelmatig "proefles" aan een klas voor jou vreemde kinderen, gegeven worden, een zaak waar iedereen de zenuwen voor had. Je moet je voorbereiden op: vertellen, spelen, een versje aanleren en werken (de fröbelvakken). Die werd beoordeeld door de klasseleidster van de kinderen, de vormschoollerares in drie medecursisten.

De opleiding:

Vierjarig, meisjes met hogere vooropleiding sloegen de eerste klas over.

Vanaf het derde jaar moest je regelmatig "proefles" geven aan kinderen in een voor jou onbekende klas.

In 1926 werd ik lerares opvoedkunde op de vormschool.
De lessen opvoedkunde en psychologie begonnen in de tweede klas. De leerlingen hadden dus al wat ervaring met jonge kinderen.

Het was wel moeilijk lesgeven. Er was een oud antiek leerboekje en een klein boekje van Jonkman, die niet genoeg stof bevatte voor vijf jaar studie. Door mij werden stencils over de leerstof gemaakt.

In 1926 lerares opvoedkunde.

Stof in boeken niet adequaat.