Relatieve rust in roerige jaren
Van de woelingen van de jaren zestig had de KLOS weinig last. Vooralsnog bleven zaken zoals ze waren, bewaakt door de alomaanwezige directrice Zr Albina. De meeste leerlingen en leraren beschouwden de KLOS als een warm nest, waar bestaande normen en omgangsvormen behouden bleven. Toch kwamen ook hier veranderingen, langzaam, maar zeker.
 |
|
| Het docentenkorps telde veel leken. Links: afscheid van de heer Schneider (1959). Rechts: deze foto is genomen mogelijk ter gelegenheid van het afscheid van kapelaan Scholten (1965?). Docenten van links naar rechts: Rooijakkers (Nederlands), Ten Velden, Le Noble (maatschappijleer), onbekend, Keuss (pedagogiek), Zr Albina. |
In 1962 droeg het Kerkbestuur de zorg voor de OK over aan de 'Stichting tot Opleiding van RK Kleuterleidsters'. Dit lekenbestuur zette zich samen met Zr Albina in om een eigen gebouw voor de KLOS te verkrijgen.
In 1963 werd het 75-jarig jubileum van het klooster aan de Costakade gevierd. Er verschenen stukken in de kranten.
Eén krantenbericht: "Tijdens de receptie heeft de pastoor, als voorzitter van het kerk-schoolbestuur, de feestgave van de parochie aangeboden in de vorm van een televisietoestel. Ook dit moderne communicatiemiddel heeft dus een plaats in het klooster. Niet dat de zusters nu avond aan avond naar de televisie zullen kijken. Dat zou funest zijn.... Maar van tijd tot tijd zijn er ook voor zusters plezierige, nuttige en leerzame uitzendingen". (C. Klaver, pastoor).
Na dit jubileum loopt het aantal religieuzen geleidelijk terug. De parochie krimpt en wordt uiteindelijk zó klein dat ze fuseren moet met andere.
Met de school zelf ging het goed. In 1966 telde zij 175 leerlingen.
De sfeer in de jaren zestig
Alom tegenwoordig is directrice Zr Albina Feskens. Zij 'waakte' over haar meisjes. Zij kwam elke lesdag kijken of iedereen er wel was. De leerlingen moesten natuurlijk kennis opdoen, maar het ging vooral ook vorming van de persoonlijkheid. Normen en waarden moesten worden bijgebracht en gehandhaafd.
- Ria Hofstra over sfeer
- Op vrijersvoeten
- 'Beste Meisjes'
- X-sluiten
Op de foto: Ria tijdens het interview. |
Ria Hofstra was leerling van de RKOK van 1960-1963. Een jaar later behaalde zij haar hoofdakte. Na enkele jaren onder meer als kleuterleidster gewerkt te hebben, ging zij pedagogiek studeren. Zij werd in 1974 aangesteld als docente methodiek-didactiek aan dezelfde RKOK, zij het dan toen de Zusters al plaatsgemaakt hadden voor een leken-bestuur en leken-docenten. In haar studietijd was de RKOK nog het domein van de Zusters, met name van directrice Zr Albina. In het geluidsfragment vertelt Ria iets over de sfeer aan de RKOK in de beginjaren zestig. Een tijd nog zonder troebelen! Ook een tijd waarin vastgehouden werd aan de 'oude mores'. |
Interview 2009; 1:09 (audio) |
Andere oudleerlingen op Schoolbank:
"Geen nagellak!! Geen opmaak!! Altijd kousen aan, ook al vielen de mussen dood uit de boom. Nooooooit een lange broek." (Jolande Paardekoper, 1965-1968, Schoolbank).
Later werden de 'mores' wat losser. "Volgens mij was Rika degene, die de lange broek introduceerde in de kleuterschool Volgens de leerkracht juffrouw Van Loon was dit heel fijn, want dan kon je heerlijk meedoen met de kleuters tijdens gymnastieklessen". (Marianne Postma, 1968-1971).
 |
Herman Tervoort is oud-docent van 'Magister Vocat', KPA en Ipabo. Hij schrijft over het 'beroemde poortje' op de Da Costakade 22a: "John Bakker en ik hebben daar wel voor de deur staan te wachten tot onze vriendinnen uit de les kwamen. De directrice, een non, kwam een keer naar ons toe met het dwingende verzoek om om de hoek te gaan wachten, want het gaf toen geen pas om als jongen (18-19 jaar omstreeks 1960) zo maar voor de deur van de school te staan wachten. Dus gingen wij, om de hoek ...". John Bakker was ook docent (L.O.) aan Magister, KPA en Ipabo. Hij trouwde hij zijn Agnes, en Herman zijn Ria. |
Hier staat een tweetal fragmenten uit de "welkomstbrief" die Zr Albina aan de leerlingen schreef bij het begin van het nieuwe schooljaar (augustus 1959). De fragmenten geven een indruk van hoe het er toen aan toe ging!
Het onderwijs aan de KLOS
De opleiding bestond uit twee delen: de A-akte (kleuterleidster) en de B-akte (hoofdleidster). De A-opleiding duurde drie jaar; en de B-opleiding nog eens twee jaar. Het waren heel lange en zware dagen. In 1962 of 1963 werd de opleiding anders gestructureerd. 'A' werd een dagopleiding; 'B' bleef een deeltijdopleiding, maar de duur werd teruggebracht tot één jaar. (Ga met de muis over 'Akte van Bekwaamheid').
Na de A-akte kon men in deeltijd de B-akte halen.
- Rooster
- Vakken
- Ria H over stage
- Ria H over de LS
- Retraite
- X-sluiten
Gedurende A-opleiding waren de leerlingen vijf dagen per week, drie jaar lang, werkzaam als assistent bij een kleuterleidster. Daarnaast moesten zij vijf avonden per week van (ongeveer) 4 tot 8 uur en de gehele woensdagmiddag �n vaak ook nog op zaterdag naar de opleiding. Over een volle agenda gesproken!
Hieronder een fragment van het rooster voor het schooljaar 1959-1960.
De B-opleiding volgde hetzelfde stramien. De leerlingen waren dan gediplomeerde kleuterleidsters en hadden dus overdag hun eigen kleuterklas en ontvingen dus ook een salaris.
Beginjaren zestig werd de opleiding geherstructureerd. 'A' werd een dagopleiding met twee dagen stage per week, 'B' werd een ��njarige opleiding, maar wel in deeltijd.
 |
Op de cijferlijst prijken de vakken die aan de school gegeven werden. De leraren hadden meestal een kleine aanstelling. Centraal in de opleiding stond Methodiek-Didactiek. Vooral hier werd ingegaan op de inrichting van de 'rijke omgeving' en de manieren om kinderen zo goed mogelijk te begeleiden. Observeren was daarbij belangrijk. |
 |
Begin jaren zestig werd de A-opleiding een dagcurus, waarbij de leerlingen twee dagen per week stage liepen, afgewisseld met stageweken. Vanuit de opleiding werden zij vaak bezocht door met name Zr Albina en Dr. Ria Bauer-van Weggem. In dit fragment vertelt Ria Hofstra iets over haar eigen stage. Lesvoorbereidingen en observaties waren belangrijke onderdelen.
Interview 2009; 2:18 (audio) |
Links: Ria Hofstra als heel prille kleuterleidster |
Links: een (deel van een) lesvoorbereiding. De OK-leerlingen hadden hiervoor speciale schriftjes, waaride bezoekende docent ook een commentaar in kon schrijven.
Hier een lesvoorbereiding uit 1960, met commentaar van Zr Tarcisia. (Deze is niet van Ria Hofstra!).
|
Interview 2009; 1:38 (audio) |
Tot diep in de jaren zeventig waren kleuterscholen en lagere scholen sterk gescheiden werelden. En dat gold óók voor de opleidingen: de KLOS en de PA. Over en weer waren er nauwelijks contacten. Kweekschool- en later PA-studenten liepen soms (korte tijd) stage op een kleuterschool, maar dat bleef lang een uitzondering. In dit fragment vertelt Ria dat zij eerst later, in haar eigen praktijk, kennis maakte met de lagere school. |
Kenmerkend voor het katholieke opleidingsonderwijs was de retraite. Enkele dagen per jaar trokken de leerlingen zich, meestal in klassenverband en onder leiding van -deels- eigen leraren, zich terug in een tehuis buiten de eigen, vertrouwde omgeving. Er werd dan in een ontspannen omgeving gewandeld, maar vooral gefilosfeerd, gesproken over godsdienst, het doel van het bestaan, wat jij met je leven en met je onderwijs wilt. Het geheel stond natuurlijk in een katholiek teken maar in de jaren zestig was dat al niet zo dominant. (Groep eind jaren '50, Loudelse Weg, Bergen.)