Johan W. van Hulst
directeur Hervormde Kweekschool


Polak en Van Hulst


Wij gedenken Johan van Hulst in zijn langdurige en bijzondere relatie met de Hervormde Kweekschool – Hervormde Pedagogische Akademie aan de Plantage Middenlaan te Amsterdam, in het gebouw waarin nu het Nationaal Holocaust Museum is gevestigd.

Johan van Hulst is over een lange periode van de vorige eeuw nauw verbonden geweest met de HKS en is voor haar en haar omgeving van grote betekenis geweest. De opvolger van de HKS, de HPA ging via meerdere fusies uiteindelijk op in de huidige iPabo Amsterdam-Alkmaar.

Johan van Hulst ging in 1925 naar de HKS om opgeleid te worden als lagere school leerkracht. Hij vertelt over die tijd, over de beurskrach in zijn examenjaar 1929 en over de daaropvolgende moeilijke crisistijd in meerdere videofragmenten op deze site.
Klik daarvoor op HKS-HPA, en daarna menu ‘1907-1940’ en submenu’s daarvan.

In 1938 werd Van Hulst docent aan de HKS. Met name in de Tweede Wereldoorlog speelde hij een uitzonderlijke rol. Toen de school in 1942 geen subsidie meer kreeg, streed hij voor het voortbestaan. Wat lukte onder zijn leiding als directeur. Bekendheid verwierf Van Hulst door zijn belangrijke rol in de redding van honderden joodse kinderen. In de tegenover de HKS gelegen Hollandsche Schouwburg werden joden bijeengebracht voor deportatie. Jonge kinderen van hen werden ondergebracht in de crèche, waarvan de tuin grensde aan die van de HKS. Via de tuinen werden kinderen weg gesmokkeld via de HKS.
Op deze site vertellen een gered kind, een leerling die alles zag gebeuren aan de overkant bij de Hollandsche Schouwburg en de toenmalige HKS directeur Van Hulst over deze periode. Klik op HKS 1940-1945 en submenu’s voor betreffende informatie, videofragmenten met daarin persoonlijke ervaringen en emoties. Zo vond Van Hulst dat hij ‘met een bepaald doel’ in de situatie als directeur die kon helpen, was gesteld. Daarbij werd hij geïnspireerd door het Bijbelverhaal van Esther die ook in een positie was gesteld, om het joodse volk te kunnen redden. Naast de redding van vele joodse kinderen, deed Van Hulst nog meer moedige dingen, zoals de weigering leerling-gegevens ter beschikking te stellen aan de Duitse overheid voor de Arbeitseinsatz.

Na de oorlog brachten Van Hulst samen met pedagogiekdocent IJ van der Molen onderwijsvernieuwing tot stand. Zij entameerden projectonderwijs. Klik op HKS 1945-1960 voor informatie daarover.
In 1960 nam Van Hulst afscheid van de HKS en werd hoogleraar pedagogiek aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.

Tot op zeer hoge leeftijd had Van Hulst grote belangstelling voor zijn oud-leerlingen, bezocht bijeenkomsten van oud-docenten en oud-leerlingen en had een fabelachtig geheugen. De staat Israël eerde hem met de titel Rechtvaardige onder de volkeren en verleende hem de hoogste staatsonderscheiding.

Roel Kingma, leerling van de HKS en geschiedenisdocent van de HPA.
Egbert Nijeboer, docent HPA en mede-ontwerper van de ‘DeBrug’ site.