Op deze pagina:

Eerste directeur H.Bijleveld

 

"er zijn drie zuilen"

 

Examenklas van 1925

 

 

 

Dir. Henk de Koning

 

 

 

1984 - afstudeerklas 31

In 1984 GKS-CPA
99 jarig bestaan

De eerste 50 jaren: De GKS vanaf oprichting tot midden jaren 30

Oprichting in 1885

In 1885 werd de Kweekschool voor onderwijzers en onderwijzeressen der Nederduits Hervormde Gemeente te Amsterdam opgericht. Tot de oprichters behoorde dr Abraham Kuyper. Het bestuur werd gevormd door een ' commissie tot het bestuur van de diaconiescholen'. 

Kerkstrijd en schoolstrijd

De Kweekschool maakte een roerige tijd door in de eerste tientallen jaren.
Binnen de Hervormde Kerk ontstond een strijd tussen twee kampen. De meer orthodoxe 'gereformeerden' scheidden zich na jaren af van de Hervormde Kerk, waarmee de 'Gereformeerde Kerk' ontstond. De Kweekschool koos voor de gereformeerde richting en werd 'Gereformeerde Kweekschool' , GKS genoemd. Het oorspronkelijke bestuur niet en hief de kweekschool op. Maar de GKS ging op eigen kracht door, in een zeer moeilijke financiële situatie.
Tevens heerste er in Nederland een gevecht - de schoolstrijd - voor gelijkberechtiging tussen openbare scholen en bijzondere scholen - op confessionele grondslag. Van belang hierbij was dat ook deze scholen rijkssubsidie zouden krijgen, wat tenslotte lukte.
Voor meer informatie ga naar pagina 'De GKS van 1885 tot 1933'

Verzuilde samenleving In Nederland waren de 'zuilen', de protestantse en de rooms-katholieke groeperingen en instanties sterk afgezonderd van andere, zoals de socialisten. En binnen de protestante ontstond de hervormde en de gereformeerde zuil. Elke zuil had zijn eigen verenigingen, omroepen, scholen en universiteiten. Tot zeker in de jaren 70 van de 20e eeuw bleef de samenleving verzuild. Ook sommige bestuursleden en directeuren van de GKS waren actief in de politiek en in andere verenigingen binnen de eigen zuil. Zo is de eerste directeur Bijleveld lid van de Tweede Kamer geweest. En Janssen, directeur in de jaren 60 en 70, werd directeur van de NCRV, de Nederlands Crhistelijke Radio Vereniging. Als docent stond hij sterk achter de 'souvereiniteit in eigen kring (zuil)'. zie afbeelding links..

"de weg des heeren is ondoorgrondelijk" (Hahn)

  Voor uitgebreide informatie ga naar pagina 'De GKS van 1885 tot 1933'

Identiteit

De identiteit was gebaseerd op 'Gods Woord', dat als richtsnoer gold voor opvoeding en onderwijs.
Hoewel de GKS niet kerkelijk gebonden was, had de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Vrije Universiteit, die beschouwd werd als 'gereformeerde' universiteit wel invloed op de kweekschool. Zo was prof. Waterink, hoogleraar pedagogiek aan de VU bestuurslid van de GKS.
Voor uitgebreide informatie ga naar pagina 'De GKS van 1885 tot 1933'...

De GKS-CPA van midden jaren 30 tot 1970

Gebouw Dintelstraat 60

Huisvesting Midden in de crisistijd van de jaren 30 verhuisde de GKS van de Keizersgracht naar een nieuw gebouw in de Dintelstraat. In de Tweede Wereldoorlog moest de GKS tijdelijk uitwijken naar de Keizersgracht omdat de duitsers het gebouw in de Dintelstraat vorderde. In 1979 nam de GKS afscheid van dit gebouw en verhuisde naar de Jan van Eijckstraat. In een gedenkboek werden veel herinneringen opgeschreven, die getuigen van een gezellige sfeer, zoals het werken op de zolder. Docent Henk de Koning schreef over de gebrandschilderde ramen. In veel vakken werd ook praktisch gewerkt, zo blijkt uit artikelen uit het gedenkboek ter gelegenheid van het 75 jarig bestaan van de GKS in 1960. Voor uitgebreide informatie ga naar pagina 'De GKS van 1933 tot 1969'...

In de periode 1960 tot 1979, onder directeurschap van Janssen, groeide de GKS.
In 1968 werd de GKS, ten gevolge van de Mammoetwet een pedagogische akademie:
CPA, Christelijk Pedagogische Akademie.

De CPA van 1970 tot 1984 In 1979 verhuisde de CPA naar de Jan van Eijckstraat. Culturele reizen werden georganiseerd door met name docent K. Pijlman. Naderhand werden meer kampen gehouden, waarbij praktische opdrachten op velerlei vakgebied werden uitgevoerd. Voor uitgebreide informatie ga naar pagina 'De GKS van 1935 tot 1970'...

Gebouw Jan van Eijckstraat

Onderwijsveranderingen in de jaren 70

In de jaren 70 kwamen er impulsen tot vernieuwing van onderwijs in vakgebieden en pedagogiek.
Zo werd gymnastiek bewegingsonderwijs; in godsdienst kwamen meer algemenere religieuze symbolen aan de orde; er werd meer aandacht besteed aan didactiek van de vakken; intercultureel onderwijs kwam op en op het gebied van praktische vorming werd meer samengewerkt tussen de docenten. Daarnaast propageerde F.vd Miesen het jenaplanonderwijs.

  Voor uitgebreide informatie ga naar pagina 'CPA 1970-1984- Onderwijs'...

Identiteit en sfeer op de CPA

De identiteit was en bleef gebaseerd op de Bijbel. De CPA wilde een gemeenschap zijn, waarbij Christus centraal is. De identiteit werd wel steeds breder gezien, bepaling van de eigen cultuuropdracht en betrokkenheid op de - ook mondiale - samenleving werd steeds belangrijker, wat te merken was in de vieringen. Daarin werd veel aandacht besteed aan het werk van 'Amnesty International'.
De sfeer op de CPA werd over het algemeen als gezellig ervaren. Ook omdat de akademie vrij klein was en men elkaar kende.

Akademisering en democratisering

Net als in andere opleidingen kreeg de CPA ook een akademieraad, waarin docenten en studenten inspraak hadden in het beleid. Men koos voor een model van toenemende verantwoordelijkheid met het vorderen van de studiejaren.

  Voor uitgebreide informatie ga naar pagina 'CPA 1970-1984- overzicht'...

De CPA in het proces naar fusie met de COK en de HPA

In de loop van de jaren 70 werd duidelijk dat de kleuterschool en de lagere school zouden worden geïntegreerd in een nieuwe school voor 4 tot 12 jarige kinderen: de basisschool. Als gevolg hiervan zouden de opleidingsschool voor kleuterleidsters en de pedagogische akademie opgaan in één nieuwe opleiding: de pabo.
Voor de protestants-christelijke opleidingen in Amsterdam, de COK, de CPA en de HPA betekende dit dat zij zouden fuseren. Dit gebeurde uiteindelijk in 1984 en de pcpabo, later de Van Randwijk Akademie geheten, ontstond. Al jaren daarvoor werkten de COK, de CPA en de HPA samen in de verzorging van nascholing.

Ook werd er veel vergaderd over de invulling en organisatie van het nieuw te vormen instituut.
Aangezien de visies op onderwijs per instituut verschilde, ging niet alles van een leien dakje.
Ook de toekomstige posities van directeuren en adjunct-directeuren gaven problemen.

Voor uitgebreide informatie ga naar pagina 'CPA 1970-1984- overzicht'...

In 1984 kwam de fusie van de CPA, de COK en de HPA tot stand, waarmee een einde kwam aan het 99 jarig bestaan van de GKS - CPA.

 

Voor informatie over de bronnen van deze deelsite, klik op bronnen-pagina .