Élan van eenheid, opbouw en vernieuwing na de bevrijding - Verzuiling bleef toch bestaan.

Na de bevrijding heerste er in de Nederlandse samenleving een gevoel en élan van eenheid. Men wilde gezamenlijk het behoorlijk verwoeste land weer opbouwen.

Totale verzuiling van de samenleving
klik op afbeelding voor webpagina

Totale verzuiling
Klik voor webpagina op verzuiling.

De samenleving was echter 'verzuild', in groepen opgesplitst naar religie en politieke voorkeur. Er was een protestants-christelijke, een katholieke en socialistische zuil. Deze zuilen leefden vrijwel volledig langs elkaar heen. Zo had had iedere zuil haar eigen winkels, sportverenigingen, scholen.
Na de bevrijding gingen er stemmen op om deze verzuiling te doorbreken en er 'samen tegen aan te gaan' bij de wederopbouw van het gehavende land. Zo richtten enkele vrijzinnig-christelijke politieke groeperingen samen met de S.D.A.P. ('Socialistisch Democratische Arbeiders Partij') de PvdA ('Partij van de Arbeid') op. Dit wordt de 'doorbraak' genoemd. Er waren mensen uit de christelijke zuil en uit de socialistische zuil die samen wilden gaan. Maar het aantal van hen bleef beperkt.

De verzuiling bleef in de praktijk toch bestaan. Tegenstellingen tussen de PvdA en de traditionele christelijke politieke partijen KVP, ARP en CHU - partijen die veel later het CDA vormden - verdwenen niet en werden zelfs sterker.

Examengroep 1946

Examengroep van 1946

Pleidooi voor projectonderwijs
Vanuit de HKS kwam er een iniatief tot vernieuwing van het onderwijs. De pedagogen J.W. van Hulst en IJ van der Molen bepleitten ondermeer invoering van 'projectonderwijs'. Er weden bijeenkomsten georganiseerd voor leerkrachten bij het christelijk onderwijs te Amsterdam en omstreken. De kweekschool zelf zou weer een 'vakschool' moeten zijn, meer gericht op de 'praktijk'.
Zij schreven publicaties over hun ideeën. Bekend is geworden het leerboek 'Opvoedingstheorie en Opvoedingspraktijk' van IJ. van der Molen.
Voor informatie en ervaringen van betrokkenen, klik op opleidingsonderwijs in de naoorlogse jaren.

Docentengroep

Groep docenten - jaren 50

De pedagogen Kohnstamm en Waterink binnen de protestantse zuil verkondigden elk een eigen van elkaar verschillende visie op de opvoeding. Waterink bepleitte overbrenging van vaste bovenpersoonlijke normen in de opvoeding. Kohnstamm legde meer de nadruk op persoonlijkheidsvorming in de opvoeding.
HKS pedagogiekdocent IJ. van der Molen was afgestudeerd bij prof. Kohnstamm en Van Hulst bij prof. Waterink. Hierdoor waren er binnen de HKS ook twee kampen aanwezig. Toch bleven Van der Molen en Van Hulst samenwerken.
Voor de pedagogische visies en opleidingsonderwijs aan de HKS, klik op pedagogisch klimaat jaren 50.

Klassefoto 1952

Groep docenten - jaren 50

Drastische veranderingen in de kweekschool - leerkringen in plaats van studiejaren
De kweekschooldocent werd vakdidacticus in plaats van vakdocent. De opleiding werd verdeeld over drie zogenaamde leerkringen.
De eerste leerkring was voor leerlingen met een mulo-diploma, om vakkennis te verdiepen. Daarop volgde de tweede en derde leerkring, waarin vakdidactiek en praktische vorming centraal stond. Leerlingen met een middelbare schoolopleiding konden direct in de tweede leerkring instromen.
Voor informatie, klik op de kweekschoolwet en haar gevolgen voor het onderwijs.
De kweekschool werd ook toegankelijk voor kinderen uit de middenklasse die vaak alleen een mulo-diploma hadden.
Voor de kweekschool als 'universiteit der kleine luyden' en ervaringen van oud-leerlingen, ga naar Organisatiepaginam of klik op identiteit en sociale milieus van de leerlingen.

Vernieuwd gebouw 1953

Vernieuwd gebouw 1953

Door de invoering van de kweekschoolwet van 1952 veranderde er veel in het onderwijs.
De rol van de kweekschooldocent verschoof van vakdocent naar vakdidacticus. Hoewel daar in de praktijk vaak niet altijd veel van te merken was. Wel was het karakter van de studie, vooral in de 3e leerkring, veranderd. Leerlingen moesten werkstukken en scripties maken, in plaats van alleen kennis te leren die getoetst werd. Werk- en bezinninsgsweken werden georganiseerd. De kweekschool steeg in populariteit, ook door een tekort aan lagereschoolleerkrachten. Er werden zelfs spoedcursussen georganiseerd.
Voor bovenstaande consequenties van de kweekschoolwet, klik op opleidingsonderwijs jaren 50.

In de jaren 50 groeide de HKS sterk, waardoor een verbouwing van het gebouw nodig was.
Voor het bekijken van de foto's, klik op foto's van de verbouwing.

In 1960 kwam een einde aan de langdurige werkrelatie van Van Hulst met de HKS. Hij was leerling, docent en directeur geweest.
Voor zijn afscheid, terugblik op de kweekschool en zijn loopbaan, klik op afscheid van Van Hulst.