De jaren 60 - Organisatorische ontwikkelingen - Democratisering


Beginjaren 60

Minnema directeur

Eerste helft van de 60-er jaren

De HKS onder leiding van directeur Minnema





Dir Minnema

Directeur Minnema

Dir Minnema Directeur Minnema

Minnema van 1960 tot 1971 directeur van de HKS
Pedagogiekdocent Minnema volgde in 1960 Van Hulst als directeur op. Hij kwam in de beginjaren 60 enigszins paternalistisch over, maar had wel oog voor het belang van leerlingen. Minnema zei zelf in 1961 dat 'het schoolleven zich toen voltrok volgens vaste patronen en nog onaangetaster gezagspatronen. Dat veranderde in de loop van de zestiger jaren waarin gezag steeds meer ter discussie werd gesteld. Minnema had daar niet zo'n moeite mee en werd zelf een voorstander van democratisering.
Er waren wel zaken, die als problemen werden ervaren. Bijvoorbeeld op sexueel gebied. Het kwam namelijk nogal eens voor dat leerlingen 'moesten trouwen', vanwege in verwachting zijn van een kind. Ook verzuim van lessen en 'het wegsturen van leerlingen' uit een les waren toen problemen.
In de jaren 60 zette Minnema zich ook in voor groei van het aantal leerlingen. Zo plaatste hij een advertentie in een Surinaams blad om leerlingen te werven. Dit had succes. Er kwamen enkele surinaamse leerlingen in een tijd dat er nog nauwelijks Surinamers in Nederland woonden!

 

Bert Cornelis, leerling van 1959-1964 aan de HKS vertelt over Minnema als directeur....



Voorlichtingsbijeenkomsten met dr Dupuis

In 1961 werden er voorlichtingsbijeenkomsten over sex georganiseerd voor ouders en leerlingen.
Aanleiding was dat enkele leerlingen de opleiding niet konden afmaken omdat ze 'moesten trouwen'. Omdat ze een kind verwachten. Dokter Dupuis kwam vele keren lezingen geven over omgaan met sex.
Slapen tijdens werkweken werd als een groot risico gezien, door de docenten.
Eind jaren 60 verdween dit probleem, omdat de maatschappij anders tegen sex aankeek en ook door de komst van de anticonceptiepil.




 

Minnema

Jelle Minnema

Minnema

 

Hoe directeur Minnema problemen rond bijwoning lessen zag

Te laat komen vond Minnema erg, omdat het de les verstoort.
Maar verzuimen verstoort geen les, dus dan kan hij als directeur daar niets tegen doen. In de praktijk legde hij in sommige gevallen zelfs de verantwoordelijkheid voor het volgen van lessen bij de leerling zelf.

Een leerling 'uit de les sturen' kwam ook voor.
Daarbij waren er drie aan elkaar tegenovergestelde verwachtingen aan de orde:
- De docent verwachtte dat de directeur een strafmaatregel oplegt.
- De leerling verwachtte dat hij meer vrij gelaten zou worden.
- De directeur verwachtte dat de docent zijn eigen boontjes kan doppen.

Mediatabs: Oud-leerling over Minnema - Sexproblematiek - Bijwonen van lessen...




Geduld aub....

... nog niet alle video's en foto's op deze pagina zijn geladen




Uitbreiding en verbouwing

De  verbouwing en uitbreiding van de HKS in 1961-1963




Verbouwing

Verbouwing

Verbouwing Verbouwing



Docenten 1964

Docenten 1964

Docenten 1964 Docenten in 1964 op het nieuwe dakterras

Door toename van het aantal leerlingen moest het gebouw worden uitgebreid.
Een nieuwe vleugel werd gebouwd, op de plaats van het pand op Plantage Middenlaan nummer 29, die daarvoor werd gesloopt. In deze vleugel kwam een tweede trappenhuis en drie lokalen. In de kelder kwam een handenarbeidlokaal.
Bovendien een nieuwe verdieping boven op het gebouw waarin de kantine met dakterras (zie foto 'Docenten 1964') en een nieuw lokaal, genaamd 'derde leerkring'. In de kantine werkte mevrouw Smit. Een bestaand lokaal werd tot een vernieuwd natuurkunde practicumlokaal ingericht.




Het OOP

Ondersteunend onderwijs personeel


amanuensis

Kalkman

amanuensis Amanuensis Kalkman


conciërge

Van Zwol

conciërgeVan Zwol, conciërge van 1963 tot 1973

De conciërge, de administrateur en de amanuensis

Stekelenburg deed de administratie, waaronder die van de salarissen en de vakbudgetten.
Kalkman was amanuensis en Van Zwol conciërge.



Ruud Kruse, docent lichamelijke opvoeding vertelt over Stekelenburg, de administrateur en over de conciërge Van Zwol.
Van Zwol waste de auto van directeur Minnema met Vim. Later werd hij in de 'ludieke bezetting' in 1969 overmeesterd en 'monddood' gemaakt.
(zie verderop op deze pagina onder 'het jaar 1969 op de HKS'.)

Mediatabs: Over de administrateur, de conciërge en de amennuensis




Godsdienstig karakter

Achtergrond en identiteit


Docenten 1962

Docenten in 1962

Docenten 1962 Docenten in 1962

Het godsdienstig karakter van de school bestond uit:

  • Elke docent moest lid zijn van de Hervormde Kerk.
    Dit was echter bij niet iedereen het geval. Zeker later, eind jaren 60, niet.
  • Opening van elke schooldag tijdens de eerste les door het zingen van een geestelijk lied; het lezen van een Schriftgedeelte en het uitspreken van een gebed.
  • Vieringen De wekelijkse en met Kerst, Pasen en aan het begin- en eind van het schooljaar
  • Verplichting voor het volgen van de godsdienstlessen.


Verschil van mening


Bert Cornelis

Bert Cornelis, HKS-leerling 1959-1964

Bert CornelisBert Cornelis, HKS-leerling 1959-1964

Oud-leerling Bert Cornelis over verschil van mening over de Bijbel
De verschillen in godsdienstige identiteit van leerlingen, bleek vooral in de godsdienstlessen van docent Van Tent. Die was van mening dat je niet altijd alles in de Bijbel letterlijk hoefde op te vatten. Dit leidde tot emotionele reacties bij met name orthodoxe leerlingen.
Zie mediatabs, waarin ook over de vieringen wordt gesproken.....

 

Bert Cornelis
over hoe sommige leerlingen stonden tegenover de vieringen.

 

Bert Cornelis
over de emotionele reacties tijdens godsdienstlessen van docent Van Tent.

Mediatabs: Oud-leerling over vieringen en over verschillende godsdienstige meningen van leerlingen




Binnen- en buitenschoolse activiteiten

Binnen- en buitenschoolse activiteiten


Paasspel 1963

Paasspel 1963

Paasspel 1963 Paasspel 1963 - Vier Romeinse soldaten


Bestuursleden en directeur 1964

Bestuursleden en directeur 1964

Bestuursleden en directeur 1964 Bestuursleden en directeur 1964

Er waren er vele, zoals de jaarlijkse grote schoolavond met cabaret schoolavond met cabaret , de buiten-en binnen sportdagen, de kerst- en paasviering, culturele avonden en manifestaties aan het begin en eind van het schooljaar.
Oud-docent lichamelijke opvoeding Kruse vertelt over de sportdagen.



Ruud Kruse, oud-docent lichamelijke opvoeding vertelt over de sportdagen.
Er waren zowel binnen- als buitensportdagen.

Mediatabs: Over de binnen- en buitensportdagen



Eindjaren 60


Jongeren in opstand

 

Tweede helft van de 60-er jaren

Maatschappelijke ontwikkelingen - Wankelend gezag op vrijwel ieder terrein




Happening

'Protest in de jaren 60'

Happening

Klik voor
'Protest in de jaren 60'van Schooltv

Protest in de jaren 60 - 'Happenings' - Provobeweging
Gezag was niet meer vanzelfsprekend. Overal in Europa, met name in Parijs maar ook in Amsterdam waren er heftige protesten tegen het gevestigde gezag. Zogeheten 'happenings'die rond het Lieverdje in Amsterdam ontstonden 'geleid' door Jasper Grootveld, tartten het gezag van de overheid, vertegenwoordigd door de politie. De hele gevestigde orde werd in feite bestreden en werd bovendien geprovoceerd tot tegenacties. Meer over 'happenings' klik op Wikipediapagina 'Robert Jasper Grootveld' en 'Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis'.
De overheid voelde zich wel degelijk uitgedaagd en liet de politie de 'happenings' uit elkaar slaan, wat in feite de volgende happenings alleen maar aanwakkerde. Het geweld spiraliseerde in steeds heftiger actie en reactie. Deze spiraal was ook te zien in de acties van de  daarna ontstane provobeweging en de reacties van het gezag.
Klik op de foto om het filmpje "Protest in de jaren 60" te zien..

Provo Roel van Duyn Roel van Duyn in 1966: "..wat wij willen is: de jongens van de straat bewust tot een opstandige macht maken die tegen de maatschappij gaat knokken".
Voor meer over de provobeweging, klik op Wikipedia 'Provo'

Verder waren er demonstraties tegen de oorlog die de VS in Vietnam voerde.
Ook in het onderwijs waren er protesten tegen het gezag. Bij universiteiten tegen het autoritaire handelen van hoogleraren. Zo werd het Maagdenhuis, het bestuurscentrum van de Universiteit van Amsterdam enige tijd bezet.



Leerlingen mochten veel zelf regelen

Leerlingen konden zelf veel regelen - Wens voor democratisering



Rob Woortman

Rob Woortman

Dir Minnema Oud leerling Rob Woortman

Directeur Minnema betrok zoveel mogelijk de leerlingen bij de gang van zaken in de school en gaf hen veel ruimte om zelf zaken te organiseren. Zo kregen zij bij het 60jarig jubileum in 1967 de gelegenheid veel van de feestweek te regelen. Hierin werd er ondermeer een cabaretvoorstelling gegeven en het toneelstuk opgevoerd "Aan de kleur van de zon" dat was geschreven en geregisseerd door leerling Rob Woortman.


Oud- leerling Rob Woortman vertelt hoe hij de sfeer op de HKS toen hij daar leerling was als bijzonder en vrij heeft ervaren.
Het jubileumfeest in 1967 mocht hij met andere leerlingen helemaal zelf organsieren.

Later van 1971 tot 1987 is Rob Woortman docent Nederlands geweest aan de HPA en na de fusie in 1984 aan de 'afbouw van de HPA'.

Mediatabs: Oud-leerling Rob Woortman over de HKS  en de vele mogelijkheden die er toen al waren


Onder Minnema's leiding werd de leerlingenvereniging een belangrijk onderdeel van de organisatie.
De aandacht van hem was vooral gericht op leerlingen en 'kon veel van hen verduren'. En hij was er trots op dat er onder hen zich allerlei "vogels van diverse pluimage" bevonden.



Het Bestuur en sommige docenten zagen normvervaging

 



Roel Kingma

Roel Kingma

Roel Kingma Oud leerling Roel Kingma

Het bestuur, de adjuctdirecteur en een aantal docenten daarentegen zagen vooral negatieve verschijnselen naar voren komen, zoals het 'dragen van lange haren', de populariteit van popmuziek onder de leerlingen en het door hen 'zich onafhankelijk opstellen'. Zij beschouwden die factoren als uitvloeisel van normvervaging. Ook vonden sommige bestuursleden het cabaret en toneelstukken tijdens het 60 jarig jubileumfeest grof en onfatsoenlijk. Toch was, volgens Minnema, het bestuur in feite wel begripsvol en liet ons in feite grotendeels onze eigen weg gaan, vooral met betrekking tot de steeds feller wordende wens voor democratisering.
In de mediatab vertelt oud-leerling Roel Kingma over het democratiseringsproces, waarin hij destijds een hoofdrol speelde.



Roel Kingma, oud-leerling-student van 1965-1970, die een hoofdrol speelde in het democratiseringsproces.

Minnama gaf alle ruimte, maar verschillende docenten moesten er - in eeste instantie- niets van hebben. Ook het bestuur niet.

Mediatabs: Oud-leerling Roel Kingma over het democratiseringsproces




1969

Ludieke bezettingsactie

Democratisering culmineerde in 1969 - Ludieke 'bezetting'



Belaging

Docent word belaagd

Belaging Docent Wim van der Horst wordt beet gepakt door de 'bezetters'

Het jaar 1969 was een jaar vol activiteiten
Zo voerde een actiecomité in het voorjaar op ludieke wijze een 'bezetting' van de HPA uit, maar wel met toestemming van directeur Minnema Het doel ervan was de democratisering onder de schoolbevolking aan de orde te stellen.
In de mediatab hieronder vertelt Roel Kingma, één van de actiecomitéleden van toen over deze ludieke actie....




Roel Kingma, destijds één van de drie iniatiefnemers van de ludieke bezetting in 1969 vertelt over hoe de actie in zijn werk ging.

Van Zwol

Conciërge Van Zwol

Van Zwol Conciërge Van Zwol wordt 'monddood' gemaakt.

Emmy Vastenhout

Emmy Vastenhout

Emmy Vastenhout Secretaresse Emmy Vastenhout was solidair met de 'bezetters'.


Klik op de foto's

Mediatabs: Een iniatiefnemer van destijds vertelt over deze actie



 


Akademieraad

December 1969 - Oprichting van de Akademieraad - Vaksecties


Ton Regtien

Ton Regtien

Ton Regtien Minnema stelt Ton Regtien voor

Er werden discussiedagen over democratisering gehouden, waarbij de destijds zeer bekende politiek activistische leider Ton Regtien uit de studentenbeweging. werd uitgenodigd om te spreken.
Op de foto spreekt de directeur Minnema en Ton Regtien zit op het podium.
De Akademieraad werd op de HPA in december 1969 opgericht.
Zij bestond voor de helft uit studenten en voor de andere helft uit docenten, inclusief de directie en niet-docerend personeel. Over alle zaken werd besloten en de stem van ieder lid woog even zwaar. Hoewel... er was wel één 'ontsnappingsclausule', zie de mediatabs verderop..

Docent Piet Mantel was voorzitter van de Akademieraad.
Een studentlid was Jan FranssenJan Franssen, die later een uitvoerige politieke carrière maakte.

Vaksecties
Deze vakgroepoverleggroepen bestonden ook uit de helft uit studenten en voor de andere helft uit docenten. Ook hier goldt dat iedere stem even zwaar woog. De taak van de sectie was om alle beslissingen te nemen ten aanzien van het vak zoals opkomst regelingen, leerplannen en toetsing.
En aan de akademieraad werden de besluiten vervolgens ter goedkeuring voorgelegd.
In de mediatabs oud-docent Mantel over de akademieraad en oud-docent Kruse over vaksecties..




De voorzitter van destijds Piet Mantel vertelt over de Akademieraad.

"De vergadering was niet gauw afgelopen"


Spotprent

Spotprent

Spotprent Spotprent uit het Informatieblad voor de HPA



Piet Mantel vertelt...

Over het student-lid van de Akademieraad Jan Franssen, die later o.a. Tweede Kamerlid voor de VVD werd.


Er was één ontsnappingsclausule met betrekking tot het beslissingsrecht van de Akdamieraad:

Indien de besluiten van de Akademieraad strijdig zijn met de taakomschrijving van de directeur kan hij zo'n besluit naast zich neer leggen, daarbij zich beroepend op het Bevoegd Gezag, het Bestuur



Ruud Kruse, docent lichamelijke opvoeding over de inspraak van studenten.

In de vaksecties zaten studenten, die meepraten over de vakinhoud.

In de akademieraad was de situatie wel hilarisch.
Zo had een docent drie stemmen.

Mediatabs: Oud-voorzitter Akademieraad en oud-docent vertellen...


Meer nieuwe instellingen in 1969

  • 'Adviseur schoolleven'. Piet Mantel vervulde deze funtie.
  • Arbitrageraad voor problemen rond toetsing.
  • Instellen van begeleidingsteams en de ' Coördinator praktische oefening'.
    Voor informatie over de stagebegeleiding, klik op Begeleidingsteams en leerscholen.






Weggestuurde APA studenten naar de HPA

Weggestuurde studenten van de KPA in Beverwijk op de HPA opgenomen




Bezetting KPA-Beverwijk

Bezetting KPA-Beverwijk

Bert CornelisBezetting KPA-Beverwijk

Conflicten tussen studenten en de leiding van de Katholieke Pedagogische Akademie in Beverwijk over de gang van zaken op de akademie liepen uit de hand. Een aantal studenten werden verwijderd, waarop studenten de akademie bezetten. De studentenactiegroep richtte een eigen "Alternatieve Pedagogische Akademie", de APA op.
Andere akademies in het land werd gevraagd om de verwijderde studenten op te nemen.
De directeur van de HPA, Minnema heeft een groot deel van hen toegelaten tot de HPA.
Tijdens de strubbelingen in Beverwijk, demonstreerden ook HPA studenten, waaronder Roel Kingma voor de APA studenten. .
Klik op de krantenfoto voor uitgebreide beschrijving "Een condoom op een aanwijsstok"
van Charles Vergeer op de 'Onvoltooid Verleden'- website. Open de tab 'Over de demonstratie' in het tabsvenster, hieronder om zijn ervaringen te beluisteren...
Toen de APA studenten toegelaten werden tot de HPA, werd er door sommigen van de HPA wel gevreesd voor moeilijkheden. Echter zij bleken prettige, hardwerkende studenten.
Luister naar het verhaal van oud-docente Aaltje Knoop, waarin ze vertelt over haar eerste jaren als docente en over de opgenomen APA studenten, waaronder de actieleider Jan Dobber. Open de tab 'Oud-docentes over o.a. de APA studenten'.


Oud-student Roel Kingma heeft meteen binnen de HPA gesproken over opname van de APA studenten, die door de Katholieke Pedagogische Akademie waren weggestuurd.

Roel vertelt verder over een demonstratie in Amsterdam voor de Beverwijkse studenten.


In het voormalig HKS-HPA gebouw haalt oud-docente Aaltje Knoop herinnering op aan de eerste jaren van haar docentschap aan de HPA.
Zij vertelt over de APA studenten die op de HPA werden opgenomen en vond hen goede serieuze studenten.
Ook oud-docente Ineke Kraaijeveld vond hen heel goede toekomstige onderwijzers.


Ruud Kruse, docent lichamelijke opvoeding over de APA studenten.

Directeur Minnema haalde hen binnen met de bijbelse spreuk 'in het huis zijn vele woningen' en we 'hebben vogels van diverse pluimage'
Ze werden soms 'voorgetrokken' wat wrevel opleverde voor de 'autochtone' HPA studenten.

Mediatabs: Oud-leerling en oud-docentes over de APA studenten